Chứng chỉ hành nghề điều dưỡng là một văn bản pháp lý quan trọng, là điều kiện tiên quyết để một điều dưỡng viên có thể hành nghề hợp pháp tại Việt Nam.
Trong bối cảnh ngành y tế không ngừng phát triển và ngày càng hội nhập quốc tế, việc cập nhật và siết chặt quy định về cấp chứng chỉ hành nghề là vô cùng cần thiết nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đảm bảo an toàn cho người bệnh. Gần đây, Bộ Y tế đã ban hành các quy định mới liên quan đến việc cấp chứng chỉ hành nghề điều dưỡng với nhiều thay đổi đáng chú ý. Những quy định này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các sinh viên ngành điều dưỡng mà còn tác động đến các cơ sở đào tạo và đơn vị sử dụng lao động trong ngành y tế.
-
Căn cứ pháp lý và mục tiêu thay đổi
Quy định mới về cấp chứng chỉ hành nghề điều dưỡng được xây dựng trên cơ sở Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Đây là bước tiến quan trọng nhằm chuẩn hóa hệ thống cấp phép hành nghề y tế, trong đó ngành điều dưỡng là một phần không thể tách rời. Mục tiêu chính của các quy định mới bao gồm:
Đảm bảo chất lượng chuyên môn của người hành nghề điều dưỡng;
Tăng cường trách nhiệm của điều dưỡng viên đối với người bệnh;
Đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế về hành nghề y tế;
Giảm thiểu rủi ro pháp lý và chuyên môn trong hoạt động chăm sóc sức khỏe.
-
Thay đổi về điều kiện cấp chứng chỉ
Theo quy định mới, để được cấp chứng chỉ hành nghề điều dưỡng, người xin cấp chứng chỉ phải đáp ứng một số điều kiện chặt chẽ hơn so với trước đây. Cụ thể:
Về trình độ chuyên môn: Người hành nghề bắt buộc phải có bằng tốt nghiệp từ trình độ cao đẳng trở lên, thuộc chuyên ngành điều dưỡng. Chứng chỉ sơ cấp hoặc các khóa học ngắn hạn không còn đủ điều kiện cấp chứng chỉ như trước.
Về thời gian thực hành: Ứng viên phải có ít nhất 6 tháng thực hành nghề nghiệp tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phù hợp với chuyên ngành sau khi tốt nghiệp (lưu ý cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đáp ứng yêu cầu là cơ sở hướng dẫn thực hành) . Thời gian thực hành phải được xác nhận bởi cơ sở thực hành, có ghi rõ nội dung, thời lượng và kết quả thực hành.
Về chứng nhận năng lực tiếng Việt: Đối với người nước ngoài, quy định mới yêu cầu có chứng chỉ tiếng Việt đạt trình độ tối thiểu bậc 4/6 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc Việt Nam. Điều này nhằm đảm bảo người hành nghề có khả năng giao tiếp và tiếp nhận thông tin y khoa chính xác khi làm việc tại Việt Nam.
Về lý lịch tư pháp: Ứng viên phải có phiếu lý lịch tư pháp không quá 6 tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang thi hành án.
-
Quy trình cấp chứng chỉ hành nghề mới
Sau khi đáp ứng đủ điều kiện và đạt kết quả thi đạt yêu cầu, ứng viên sẽ nộp hồ sơ cấp chứng chỉ hành nghề tại Sở Y tế tỉnh/thành phố nơi mình dự kiến hành nghề. Hồ sơ bao gồm:
Đơn đề nghị cấp chứng chỉ;
Bằng tốt nghiệp chuyên ngành điều dưỡng;
Giấy xác nhận thực hành;
Phiếu lý lịch tư pháp;
Chứng nhận kết quả kỳ thi đánh giá năng lực;
Giấy khám sức khỏe;
Các giấy tờ tùy thân hợp lệ.
Thời gian xét duyệt và cấp chứng chỉ hành nghề không quá 60 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trường hợp bị từ chối cấp, cơ quan chức năng sẽ có văn bản nêu rõ lý do.
- Gia hạn và thu hồi chứng chỉ hành nghề
Theo quy định mới, chứng chỉ hành nghề điều dưỡng có thời hạn 5 năm (trước đây là không thời hạn). Sau thời gian này, người hành nghề cần làm thủ tục gia hạn chứng chỉ nếu muốn tiếp tục công việc.
Điều kiện gia hạn bao gồm:
Có quá trình hành nghề liên tục hoặc có lý do chính đáng nếu gián đoạn;
Có chứng chỉ cập nhật kiến thức chuyên môn liên tục (CME);
Không vi phạm quy định đạo đức, quy chế nghề nghiệp.
Ngoài ra, chứng chỉ sẽ bị thu hồi trong các trường hợp:
Làm giả hồ sơ cấp chứng chỉ;
Vi phạm đạo đức hành nghề gây hậu quả nghiêm trọng;
Không hành nghề quá 5 năm liên tục mà không có lý do chính đáng;
Bị kết án hình sự liên quan đến công việc chuyên môn.
- Tác động của quy định mới đến ngành điều dưỡng
Những quy định mới được đánh giá là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng hành nghề điều dưỡng. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra nhiều thách thức đối với các cơ sở đào tạo và sinh viên.
Các trường cao đẳng, đại học đào tạo điều dưỡng cần cải tiến chương trình đào tạo để đáp ứng chuẩn đầu ra mới.
Sinh viên cần nghiêm túc hơn trong việc học tập và thực hành.
Các bệnh viện, trung tâm y tế cần chuẩn hóa công tác giám sát, hướng dẫn và xác nhận thực hành cho người học.