Nấm da, hay còn gọi là hắc lào, là bệnh nhiễm nấm do nhiều loại nấm gây ra, ảnh hưởng đến các vùng da khác nhau trên cơ thể. Tùy thuộc vào khu vực bị nhiễm, bệnh có thể có các tên gọi khác nhau, chẳng hạn như nấm da toàn thân, nấm da đầu, nấm da chân, nấm da đùi, hay nấm móng tay.
Tìm hiểu Bệnh Nấm da
Bệnh nấm da (hắc lào) phổ biến ở những khu vực có khí hậu nóng ẩm và điều kiện vệ sinh kém, nơi tạo môi trường thuận lợi cho nấm phát triển và lây lan. Triệu chứng điển hình của bệnh là sự xuất hiện các vết da tròn, thay đổi màu sắc và gây ngứa dữ dội. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh dễ dẫn đến nhiễm khuẩn, làm cho việc điều trị trở nên phức tạp hơn và ảnh hưởng tiêu cực đến thẩm mỹ cũng như chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, bệnh có thể tái phát nhiều lần, vì vậy phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng để đạt hiệu quả lâu dài.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Giảng viên Trung cấp Y sĩ đa khoa chia sẻ về nguyên nhân chính gây ra các bệnh nấm da là do các loại nấm nhỏ gọi chung là dermatophytes, có thể quan sát được dưới kính hiển vi. Một số loài nấm phổ biến gây bệnh bao gồm Malassezia furfur, Trichophyton, Microsporum và Epidermophyton. Những loại nấm này thường phát triển mạnh trong môi trường nóng, ẩm ướt. Những người có làn da dầu, hoặc có sự thay đổi hormone, khiến hệ miễn dịch suy yếu, thường dễ mắc phải các bệnh nấm da hơn.
Triệu Chứng Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Triệu chứng chủ yếu của bệnh là ngứa, kèm theo hiện tượng da bị tróc vảy hoặc bong tróc. Trên cơ thể, bệnh bắt đầu dưới dạng những mảng đỏ hoặc nâu, có hình vòng hoặc bầu dục, gây ngứa và có thể kèm theo các vảy cứng, cạnh sắc hoặc các mụn nước nhỏ. Khi da bị mẩn đỏ và bong tróc, bệnh có thể dễ dàng lây lan sang người khác. Việc cào gãi có thể gây nhiễm trùng, khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
Bệnh hắc lào có thể phát triển ở nhiều vùng trên cơ thể như chân, thân mình, và có thể chia thành các dạng khác nhau:
-
Bệnh nấm da đùi: Xuất hiện ở mặt trong đùi, gây đau nhức và ngứa dữ dội, kèm theo các mảng nấm hình vòng có thể lan ra các nếp gấp da. Vùng da bị nhiễm có thể sưng và có màu sắc khác biệt so với các vùng da xung quanh.
-
Bệnh nấm da chân: Thường xảy ra ở kẽ ngón chân và mu bàn chân, gây ngứa, phát ban, tróc vảy, da khô và nứt nẻ. Đôi khi có mùi hôi khó chịu, và tình trạng ngứa thường rõ rệt nhất ở các kẽ ngón chân.
-
Bệnh nấm da đầu: Ban đầu xuất hiện các mẩn đỏ và sưng tấy ở vùng da đầu, sau đó có thể dẫn đến rụng tóc. Các vùng tóc nhiễm nấm sẽ yếu đi và dễ rụng. Một số trường hợp có thể phát triển mụn mủ, tổn thương da có mủ, và có thể bị sưng hoặc hoại tử da.
-
Bệnh nấm da đa sắc: Đây là dạng bệnh ít có triệu chứng rõ ràng, nhưng một số người có thể cảm thấy ngứa nhẹ và đổ mồ hôi nhiều hơn. Vùng da bị nhiễm có các vết đốm có màu sắc khác nhau, từ trắng, hồng đến nâu, kèm theo vảy và viền rõ. Vùng da bị nhiễm không thể sạm nắng như các vùng da khỏe mạnh.
Dấu Hiệu Bội Nhiễm Vi Khuẩn
Bội nhiễm vi khuẩn có thể gây ra các dấu hiệu sau:
- Đau nhức, sưng tấy, mẩn đỏ, hoại tử da hoặc cảm giác nóng rát.
- Các vết đỏ lan rộng từ vùng da bị nhiễm.
- Mưng mủ hoặc chảy dịch.
- Sốt trên 38°C mà không rõ nguyên nhân.
- Phát ban tiếp tục lan rộng dù đã điều trị.
Việc phát hiện và điều trị sớm là cách tốt nhất để tránh các biến chứng và giảm thiểu sự tái phát của bệnh.
Đường Lây Truyền Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Bệnh nấm da (hắc lào) rất dễ lây lan thông qua các con đường tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với người bệnh và môi trường nhiễm nấm. Cụ thể, bệnh có thể lây qua:
- Sử dụng chung đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn tắm, bàn chải tóc với người bị nhiễm nấm.
- Tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị nhiễm nấm của người bệnh.
- Tiếp xúc với động vật nhiễm nấm, đặc biệt là khi chúng có các vết da bị tổn thương.
- Vùng đất nhiễm nấm, chẳng hạn như các bãi cỏ ẩm ướt hoặc môi trường bị ô nhiễm nấm.
Đối Tượng Có Nguy Cơ Nhiễm Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Những người sau đây có nguy cơ cao mắc bệnh nấm da:
- Sống ở vùng khí hậu nóng ẩm, nơi điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Có tiếp xúc gần gũi với người hoặc động vật bị nhiễm nấm.
- Chia sẻ đồ dùng cá nhân như quần áo, khăn tắm, hoặc giày dép với người bị bệnh.
- Tham gia các hoạt động thể thao có tiếp xúc da trực tiếp, như đấu vật.
- Mặc quần áo bó sát hoặc không thoáng khí.
- Có hệ miễn dịch yếu hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
- Trẻ em dưới 15 tuổi cũng dễ bị nhiễm bệnh hơn.
Phòng Ngừa Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Giảng viên Trường Trung cấp Y khoa Pasteur thông tin một số biện pháp có thể giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bằng cách thực hiện :
- Giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên và giữ các khu vực công cộng như trường học, phòng tập thể dục, phòng thay đồ luôn sạch sẽ.
- Giữ cơ thể khô ráo: Tránh mặc quần áo quá chật hoặc dày trong thời tiết nóng ẩm. Nên sử dụng đồ vải thoáng khí để giúp cơ thể khô ráo.
- Tránh tiếp xúc với động vật nhiễm nấm: Nếu nghi ngờ vật nuôi bị nhiễm nấm, hãy đưa chúng đến bác sĩ thú y để kiểm tra. Các dấu hiệu nhiễm nấm ở động vật thường là các vết da trọc lông.
- Không sử dụng chung đồ dùng cá nhân: Tránh chia sẻ quần áo, khăn tắm, bàn chải tóc hay bất kỳ đồ dùng cá nhân nào với người khác.
- Tránh sử dụng nhà tắm công cộng: Nếu có thể, hãy hạn chế tiếp xúc với các khu vực này để tránh nhiễm nấm.
- Lựa chọn trang phục thoải mái: Để phòng ngừa nấm da đùi, hãy mặc đồ lót thoải mái, tránh mặc đồ quá chật.
- Giữ đôi chân khô ráo: Mang vớ cotton và giày có khả năng thoáng khí để ngăn ngừa nấm da chân.
Bệnh nấm da gây ngứa
Biện Pháp Chẩn Đoán Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Để chẩn đoán bệnh nấm da, bác sĩ sẽ tiến hành khám da và thu thập thông tin về các triệu chứng cũng như lịch sử tiếp xúc của bệnh nhân với những người hoặc động vật bị nhiễm bệnh. Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể lấy mẫu da nhiễm nấm để xét nghiệm dưới kính hiển vi. Kết quả thường có sau vài ngày và giúp xác định chính xác loại nấm gây bệnh.
Biện Pháp Điều Trị Bệnh Nấm Da (Hắc Lào)
Nguyên tắc điều trị:
- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và duy trì thời gian điều trị đầy đủ để ngăn ngừa tái phát.
- Không dùng chung vật dụng cá nhân với người khác để tránh lây lan.
- Bôi thuốc đều đặn và tránh gãi để không làm trầy xước da, tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập.
Phương pháp điều trị:
- Điều trị nhẹ: Với các trường hợp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc bôi như kem, thuốc mỡ, hoặc bột trị nấm. Điều trị nên kéo dài thêm 7 ngày sau khi các triệu chứng đã thuyên giảm.
- Điều trị nặng: Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống trị nấm như griseofulvin hoặc terbinafine. Khi sử dụng các thuốc này, bệnh nhân cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị để tránh tái phát.
- Trong một số ít trường hợp, thuốc trị nấm có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, vì vậy bác sĩ sẽ theo dõi xét nghiệm gan trong suốt quá trình điều trị.
Thời gian điều trị:
- Bệnh nấm toàn thân thường cải thiện sau 4 tuần điều trị.
- Bệnh nấm da đùi có thể cần từ 2 đến 8 tuần điều trị.
- Bệnh nấm da chân có thể mất thời gian điều trị lâu hơn.
- Bệnh nấm da đa sắc thường chữa khỏi trong 1 đến 2 tuần, nhưng đôi khi có thể kéo dài tới 1 tháng.
Lưu ý trong quá trình điều trị:
- Thoa thuốc đúng theo chỉ định.
- Giữ vệ sinh sạch sẽ, tắm rửa hàng ngày và giữ cho vùng da bị nhiễm nấm luôn khô ráo.
- Tránh gãi hoặc cọ xát lên vùng da bị nhiễm.
- Không chia sẻ đồ dùng cá nhân.
- Mặc quần áo sạch, thoáng khí, tránh các chất liệu như nylon và ưu tiên các loại vải cotton thấm mồ hôi tốt.