Tìm hiểu về bệnh Bạch biến: Nguyên nhân và cách điều trị

Giảng viên trung cấp Y sĩ đa khoa chia sẻ Bạch biến là một bệnh lý da liễu thường gặp, trong đó các tế bào sắc tố da bị phá hủy, dẫn đến thay đổi màu da. Bệnh thể hiện bằng các vùng da trắng, rõ ràng, không ngứa, không đóng vảy và không đau, nhưng lại có ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ. Đây là bệnh lành tính, không lây nhiễm và chủ yếu tác động về mặt thẩm mỹ hơn là sức khỏe.

Tại Việt Nam, chưa có thống kê chính thức về tỷ lệ mắc bệnh, tuy nhiên, bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính. Đặc biệt, bệnh hay xuất hiện ở độ tuổi từ 10 đến 30, trong đó hơn 50% ca bệnh phát triển trước tuổi 20 và có thể gặp ở trẻ em. Bệnh phổ biến hơn ở các khu vực nhiệt đới và những người có làn da màu. Mặc dù có xu hướng di truyền trong một số trường hợp, vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh bệnh bạch biến là di truyền.

Bạch biến không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn gây tác động lớn đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Điều này càng phức tạp hơn bởi nguyên nhân gây bệnh còn chưa rõ ràng và điều trị còn gặp nhiều khó khăn.

Nguyên Nhân Gây Bệnh Bạch Biến

Mặc dù nguyên nhân chính xác của bệnh bạch biến chưa được xác định, nhưng bệnh xảy ra khi số lượng và chất lượng tế bào sắc tố da bị giảm sút. Một số giả thuyết cho rằng bệnh có thể liên quan đến yếu tố tự miễn hoặc di truyền, đặc biệt là các đột biến gen DR4, B13, hoặc BW35 của HLA. Các tự kháng thể trong cơ thể có thể nhận diện tế bào sắc tố như các “kẻ thù” và phá hủy chúng, dẫn đến giảm sản xuất melanin. Khoảng 20-30% bệnh nhân bạch biến có tự kháng thể chống lại tế bào của các cơ quan như tuyến giáp, tuyến thượng thận, hoặc gan tụy, do đó một số bệnh nhân bạch biến cũng mắc các bệnh lý tự miễn khác.

Triệu Chứng Của Bệnh Bạch Biến

Biểu hiện chủ yếu của bạch biến là các vùng da mất sắc tố, tạo thành các mảng trắng rõ ràng, không gây ngứa, không đau và không đóng vảy. Những mảng này thường xuất hiện ở các khu vực tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, như tay, chân, mặt và môi. Các mảng bạch biến không có sự thay đổi về kết cấu da, không bị teo hoặc bị viêm. Lông trên các khu vực này cũng có thể chuyển sang màu trắng.

Tùy vào loại bệnh, các mảng bạch biến có thể xuất hiện theo những hình thức khác nhau:

• Thể bạch biến toàn thân: Đây là thể phổ biến nhất, các mảng bạch biến xuất hiện đối xứng ở nhiều vùng trên cơ thể.
• Thể bạch biến phân đoạn: Chỉ xuất hiện một bên cơ thể, thường gặp ở bệnh nhân trẻ và tiến triển trong vòng 1-2 năm.
• Thể bạch biến khu trú: Chỉ xuất hiện ở một vài khu vực nhất định trên cơ thể.

Dự đoán tiến triển của bệnh rất khó khăn. Một số mảng bạch biến có thể tự khu trú mà không cần điều trị, trong khi phần lớn bệnh nhân sẽ thấy tình trạng lan rộng. Bệnh có xu hướng tiến triển mạn tính, với các đợt nặng lên vào mùa hè và giảm bớt vào mùa đông.

Đường Lây Truyền

Bệnh bạch biến là bệnh không lây. Người bệnh không thể truyền bệnh cho người khác dù tiếp xúc gần gũi.

Bệnh bạch biến không lây

Đối Tượng Nguy Cơ

Những người có tiền sử bị sang chấn tâm lý nặng nề hoặc có làn da tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời có nguy cơ mắc bệnh bạch biến cao hơn.

Chẩn Đoán Bệnh Bạch Biến

Chẩn đoán bạch biến chủ yếu dựa vào tiền sử bệnh lý và triệu chứng lâm sàng. Các bác sĩ thường sử dụng đèn chiếu tia UV để xác định tổn thương sắc tố trên da. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện sinh thiết da hoặc xét nghiệm máu để kiểm tra các vấn đề tự miễn kèm theo, chẳng hạn như thiếu máu hoặc đái tháo đường.

Điều Trị Bệnh Bạch Biến

Hiện tại, không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh bạch biến do nguyên nhân chưa được hiểu rõ. Các phương pháp điều trị hiện nay chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng và làm giảm sự tiến triển của bệnh.

• Thuốc: Các chế phẩm chứa psoralen kết hợp với liệu pháp tia cực tím có thể giúp cải thiện tình trạng bệnh. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tác dụng phụ như chán ăn, vàng da, hoặc viêm gan. Các thuốc corticosteroid bôi tại chỗ giúp giảm viêm và điều chỉnh miễn dịch, kết hợp với các liệu pháp điều trị khác như laser CO2 hay UVB phổ hẹp có thể đem lại hiệu quả điều trị tốt.

• Thuốc uống chống nắng: Do bạch biến làm giảm khả năng bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng, bệnh nhân cần sử dụng thuốc chống nắng dạng uống kết hợp với thuốc bôi để bảo vệ da khỏi cháy nắng và giảm sự tương phản giữa vùng da lành và bệnh.

• Tư vấn tâm lý: Bạch biến có thể ảnh hưởng mạnh đến tâm lý của người bệnh. Do đó, tư vấn tâm lý đóng vai trò quan trọng trong điều trị, giúp bệnh nhân nhận thức đúng về bệnh và giảm bớt lo lắng, căng thẳng.

• Cấy tế bào sắc tố da: Đây là một phương pháp mới, đòi hỏi chi phí và kỹ thuật cao, và chỉ được áp dụng cho một số trường hợp đặc biệt.

Trên là một số thông tin mà chuyên trang tin tức Trường Trung cấp Y khoa Pasteur chia sẻ về bệnh Bạch biến. Có thể thấy đây là một bệnh lý ngoài da lành tính, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và giới tính. Việc điều trị bệnh cần sự kiên trì và phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và bác sĩ. Người bệnh cần giữ tinh thần lạc quan, tránh lo âu để hỗ trợ quá trình điều trị và giảm tác động tâm lý của bệnh.